Stress. Het woord is niet meer weg te denken uit onze dagelijkse gesprekken. Ook de media hebben het graag over stress, als ‘ziekte’ van deze tijd. Het gaat dan altijd over stress in de negatieve zin. Het soort stress dat kan leiden tot een burn-out.

Maar eigenlijk zouden we beter naar stress kijken als een symptoom, een signaal van ons lichaam. Een signaal waarvoor we dankbaar moeten zijn! Want dankzij dat signaal kunnen we op tijd ingrijpen. Het is pas als stress de overhand neemt dat we in de problemen komen. Gelukkig kunnen we leren omgaan met stress, zodat het een keuze wordt, niet iets wat je moet ondergaan.

Stress zorgt voor evolutie

Dat de mens stress nodig heeft, werd voor het eerst aangetoond door Darwin, de grondlegger van de evolutieleer. Hij ontdekte dat stress een functie heeft en zelfs aanzet tot vernieuwing. Kijk maar naar jezelf. Als je bent zoals de meeste mensen, dan heb je een beetje gezonde stress nodig om voldoende uitdaging te hebben, om in beweging te komen en om je goed te voelen.

Dankzij gezonde stress heeft de mens zich kunnen aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen en zijn we tot bepaalde inzichten gekomen. Gezonde stress geeft ons het duwtje in de rug dat we nodig hebben om vooruit te komen. Het geeft ons veerkracht en aanpassingsvermogen.

Hoe je met stress omgaat, is een keuze

In principe is ons lichaam voldoende gewapend om met stress om te gaan. Te veel of te weinig stress voelen, is persoonsgebonden. Maar als je je voortdurend opgejaagd voelt, is er wat aan de hand. Dit gevoel is niet gezond op lange termijn.

Het goede nieuws? Hoe je met stress omgaat, is een keuze. Door stress krampachtig uit je leven te bannen, benadruk je de stress en krijg je er alleen maar meer last van. Door je stress om te vormen tot positieve stress, creëer je een mechanisme dat je verder brengt in plaats van tegenhoudt.

Een eerste voorbeeld: een consultant met te veel stress

Tijdens mijn coachingsessies bestempel ik stress als een situatie, niet als een gevoel. Ik nodig mijn coachee uit om stil te staan bij stress en te ontdekken welke situatie voor hem of haar stress met zich meebrengt.

Zo was er onlangs een consultant van een internationaal bedrijf in mijn praktijk, die doorgestuurd was door zijn personeelsverantwoordelijke. Die vreesde dat hij afstevende op een burn-out. Deze man had een groot verantwoordelijkheidsgevoel en dacht alles te moeten controleren. Als perfectionist kon hij moeilijk delegeren. Naast zijn stressvolle job moest hij ’s morgens en ’s avonds minstens een uur rijden en vaak in de file staan. Thuis wachtten hem dan drie pubers met hun eigen uitdagingen. Hij gaf aan dat hij geen rust meer vond. Er was geen tijd voor hobby’s. ’s Avonds en in het weekend bleef hij bereikbaar via gsm. Toch kreeg hij het gevoel dat hij almaar meer achterop raakte met zijn werk.

Tijdens onze eerste coachingafspraak besprak ik met hem waar hij op termijn naartoe wilde, wat hij zelf als haalbaar zag en waar hij een goed gevoel bij zou hebben. Ik vind het belangrijk om altijd vanuit een realistisch beeld te vertrekken. Een coachee moet zich zijn streefsituatie kunnen voorstellen, zich kunnen inbeelden dat het al bereikt is.

Al vanaf de eerste sessie laste ik ontspanningsmomenten in de coaching in. Ik reikte tips en technieken aan, hij haalde eruit wat hem werkelijk rust bracht. Na enkele weken gaf hij aan dat hij enkele minuutjes een buikademhaling toepaste in zijn wagen, ’s morgens voor hij zijn bedrijf binnenging en ’s avonds voor hij thuis binnenstapte. Tijdens de lunchpauze werkte hij niet langer door, maar at hij iets met zijn collega’s of maakte hij een korte wandeling buiten. Elke donderdagavond ging hij een half uurtje joggen. Hij visualiseerde wat hem nog meer rust kon brengen en zag zichzelf buiten in de tuin werken. Hij sloeg een foto van zijn tuin op in zijn gsm, zodat hij ernaar kon kijken als hij zijn stressgevoel wilde laten dalen.

Vanuit dit meer ontspannen kader stelde hij een stappenplan op. Hij bracht meer structuur in zijn werk, stelde prioriteiten, werkte met tijdsblokken voor het beantwoorden van zijn e-mails en plande een wekelijks overleg met zijn collega en een regelmatig vast overleg met zijn werkgever en manager. Tijdens onze coachingsessies evalueerden we de tussentijdse stappen: wat liep goed, wat ging minder? Zo werkten we doelgericht aan verdere stappen.

Een tweede voorbeeld: een ambitieuze teamleader met te weinig stress

Naast deze voorbeelden van te veel stress, krijg ik in mijn praktijk wel eens mensen met te weinig stress. Hoe vreemd dat voor velen ook mag klinken.

Zo begeleidde ik ooit een ambitieuze teamleader in een hightechomgeving. Zij moest maandelijks bepaalde analyses rapporteren aan haar manager, maar kwam er zelden toe om haar analyses op de afgesproken termijn af te leveren. Haar intenties waren goed, maar als puntje bij paaltje kwam, was ze telkens vier tot vijf dagen te laat. Haar manager maakte er niet echt een punt van, maar verlangde toch dat zij daarvan werk zou maken. Het bedrijf schakelde mijn hulp in om het uitstelgedrag van deze vrouw te helpen aanpakken. Al snel bleek dat zij het belang van afspraken en deadlines wel besefte, maar te weinig stress ervoer om ze te realiseren.

Tijdens de coaching brachten we de voordelen in kaart van een situatie waarin ze haar gedrag zou veranderen. Want hoewel haar manager het al jaren accepteerde, zag ze wel in dat haar gedrag een beperkende factor was om door te groeien in het bedrijf. Ook in deze coaching vertrokken we vanuit een toekomstbeeld: wat wilde zij bereiken? Wat kon doorgroeien haar opleveren? Wat hield haar gedrag in stand? En welke positieve overtuiging zou haar kunnen motiveren om punctueler te zijn?

Na enkele coachingsessies raakte ze ervan overtuigd dat punctueel zijn haar kracht gaf, dat het haar geloofwaardigheid bood en dat ze daarmee kon aantonen dat ze de capaciteiten had om door te groeien. Dat motiveerde haar om wekelijks een tijdsblok in haar agenda in te plannen om te werken aan haar rapportering. Zij formuleerde voor zichzelf de slogan: ‘leadership is not a position or a title, it is action and example’.

Is jouw stress negatief, onbestaande of positief?

Herken je jezelf in een van deze twee voorbeelden? Dan wil ik je aanmoedigen om voor jezelf te visualiseren wat jouw ideale (realistische) situatie zou zijn. Zo kun je de eerste stappen zetten om vanuit negatieve stress of een gebrek aan stress te evolueren naar een positieve stress waarmee je je doel kunt bereiken.

Lees meer over:

Executivecoaching
Coaching bij stress en burn-out
Loopbaanbegeleiding
Lifecoaching

Wens je onze brochure te ontvangen rond aanpak burn-outpreventie en re-integratie?

Dank voor je interesse! Je gaat zo dadelijk een mail ontvangen met de link naar onze brochure